Retro oyun virüsü size de bulaştı mı? Emülatörler, yeniden piyasaya sunulan minnacık retro donanımlar ne bulduysanız aldınız. Muhtemelen kendinize sevdiğiniz retro cihaz temalı bir tişört de aldınız 🙂
Ama bir şeyler halen eksik geliyor değil mi? Çünkü orijinal oyun makinesinin gerçekliği, tüm hataları – ve tuhaflıkları – yok. Dayanamayıp eski oyun konsolunuzu bodrumdan çıkardınız. Veya internetten kendinize eski bir 8 bitlik bilgisayar satın aldınız.
Harika bir fikir! Ama ne yazık ki, herşey planladığınız gibi gitmiyor. Eski donanımın eskiden olduğu gibi düzgün çalışacağının bir garantisi yok. O nedenle, bu eski ve kıymetli oyun makinelerini çalıştırmadan önce dikkat edilmesi gereken şeyler var.
Retro Donanımlar Neden Bozulur?
Onlara çok iyi bakmış, eski konsollarını ve ev bilgisayarlarını plastik kutularda, hatta baloncuklara sarılmış halde saklamış olabilirsiniz. Ama ne yazık ki “zaman” sizden yana değil. Vakumlu hava olmayan, ışıksız bir ortamda orijinal retro donanımın piyasaya sürülmesinden 20-40 yıl sonra çalışmaya devam etmesi pek muhtemel değildir. Cihaz ne kadar eskiyse, çalışma ihtimali de o kadar düşüktür.
Tozlar cihazın çalıştırılması ve kullanılması esnasında sorunlara neden olabilir. Ayrıca, kasanın içindeki elektronik bileşenler de aslında çok uzun süre dayanacak şekilde tasarlanmadı. O nedenle, oyun kolları bozulabilir, adaptörler yanlış voltaj verebilir, TV modülatörleri çalışmayabilir.
Orijinal retro oyun donanımlarını yeniden kullanmaya hazırlanıyorsanız, öncelikle biraz bakım yapmayı unutmayın.
İlk önce, Eski Oyun Konsolunuzu Temizleyin
Toz her yere girer. Tozun modern bilgisayar sistemleri üzerindeki etkisinin kötü olduğunu düşünüyorsanız, bir de geçmiştekiler için etkisini düşünün. Toz bir sistemi tıkadığında, iç kısımda ısı oluşmaya başlat. Bir bilgisayar veya konsol ne kadar ısınırsa, o kadar yavaş çalışır. Sırf bu nedenden ötürü, eski oyun donanımınızdaki tüm havalandırma deliklerini güçlü bir elektrikli süpürge ile süpürmek iyi bir fikirdir.
Eski donanımlar da kirlenebilir. Eski bir bilgisayarın klavyesi muhtemelen kırıntılarla ve elinizdeki terlemeden kaynaklı kirlerle doludur. Aslında nemli bir bezle temizlik bunun için yeterli olur. Ancak biraz daha titizseniz, profesyonel temizlik bezi paketleri kullanarak bu işi daha da düzgün yapabilirsiniz.
Plastikler zaman geçtikçe renk değiştirir. ABS plastikler özellikle renk bozulmasına karşı hassastır, ancak bir Retr0brite uygulamasıyla bunu tersine çevirebilirsiniz.
Anakart ve Bileşenlerin Çalışmasını Kontrol Edin
Retro oyun sistemleri için donanım hataları genellikle anakartta ortaya çıkar. Bu durum, konsolda yuva yapmış olan küçük bir yaratığa veya faydalı ömrünü doldurmuş bileşenlere bağlı olabilir. Çipler yanabilir, TV modülatörleri kolayca bozulur ve hatta bazı bileşenler akabilir.
Örneğin, Amiga’yı ele alalım. Çeşitli modellerde ve genişleme bileşenlerinde, zamanla sızıntı yapan piller ve kapasitörler bulunur. Bu durumda yalnızca sızıntının temizlenmesi de yeterli olmuyor. Kapasitörlerin değiştirilmesi gerekir. Ki bu öyle kolay bir iş değildir.
Bu sorunları kontrol etmek için öncelikle konsolu veya bilgisayarı çalıştırmanız gerekir. Bunu yapmadan önce güç kaynağının elektrik prizine bağlı olup olmadığını kontrol edin ve devam etmeden önce antistatik önlemlerinizi alın. Bir multimetre burada yardımcı olabilir. Cihaza bileşenlerin doğru bağlanıp bağlanmadığını test etmenizi sağlar.
Taşınabilir konsollarda sızıntı yapan piller büyük sorunlara neden olabilir. Neyse ki, çoğu durumda mavi-yeşil korozyon beyaz sirke ve eski bir diş fırçası kullanılarak giderilebilir. Kartı izopropil alkol ile temizledikten sonra bir süre kurumaya bırakın. Korozyon ana karta kadar sızdıysa, ince bir zımpara kağıdı ile hafif bir ovma hareketiyle zımparalamayı unutmayın.
Güç Kaynağını Kontrol Et ve Değiştir
Güç kaynakları eski bilgisayarlar ve konsollar için büyük bir zayıflıktır. Sigortalar, kötü havalandırma ve 40 yıl boyunca çalışmak için tasarlanmamış devreler güç kaynağı ünitesinin (PSU) arızalanmasına neden olabilir.
PSU harici bir cihaz ise sorun çok azalır. Çeşitli tedarikçiler, retro oyuncular için orijinal güç özelliklerine göre yapılmış güç kaynakları satıyor. Bunun avantajı, bu ünitelerin modern güvenlik gereksinimlerine göre ve modern bileşenlerle üretilmiş edilmiş olmalarıdır.
Ancak eski bir bilgisayarı veya konsolun PSU’sunu nasıl kontrol edersiniz?
Bilgisayarı prize takıp çalıştırmayı deneyebilirsiniz, ancak bu bir devreyi patlatabilir. Alternatif olarak, PSU’yu kontrol etmek için bir multimetre kullanabilirsiniz, ancak açılmasını gerektirdiğinden – bu da pek güvenli değildir ve – elektrik çarpması riski vardır.
O zaman en akıllı seçenek yedek bir PSU satın almaktır. İnternetten, retro donanım satıcılarından Volt-Amper ihtiyacına göre uygun bir tane bulabilirsiniz.
PSU’yu konsolunuza bağlayan güç kablolarını da kontrol etmeyi unutmayın. Bunlardaki olası problemler de değişmelerini gerektirecektir.
Oyun Kollarının Çalıştığından Emin Olun
Oyun kolları çalışmıyorsa, eski konsolunuzla fazla bir şey yapamazsınız. Çoğu durumda, oyun kolları “depolama yılları” sürecinden sağ kurtulur. Siz de bu konuda şanslı olabilirsiniz. Oyun kollarını test etmenin tek yolu onları konsolunuza bağlamak ve çalışıp çalışmadıklarını görmektir. Bazı oyun kollarında kullanışlı olan ancak tam işlevsellik garantisi olmayan bir güç LED’i de bulunur. Böyle bir led varsa oyun kolunun en azından elektrik alıp almadığını test edebilirsiniz.
Konsol veya bilgisayarlar gibi, oyun kolları da kir biriktirir. Ter ve kir temizlenmesi gereken sert bir madde oluşturur. Aynı şekilde eski tarz bir toplu fareyi tıkayan şeyleri temizlemek için de kullanılan yöntem burada da geçerlidir. Bir kürdan ve ucu izopropil alkole batırılmış kulak pamuğu çoğu zaman iş görür.
Yine, değişim de yapılabilir. Orijinal donanımları İnternet satıcılarından veya yerel bit pazarlarından bulabilirsiniz. Alternatif olarak, modern cihazlarla değiştirmeyi de düşünebilirsiniz. Yeni cihazlar genellikle klasik donanıma doğrudan veya bir adaptör yardımıyla bağlanabilir.
Apple II veya Commodore 64 gibi bilgisayarlar için, entegre klavyelerde ek sorunlar olabilir. Klavye çalışmadığında oyun yüklemek de sorun olacaktır. Cevap genellikle klavyeyi çalışan başka bir sistemden değiştirmek olacaktır. Bununla birlikte, şanslıysanız, klavyeler gibi yedek parçaları üretebilen bir retro meraklısı da bulabilirsiniz.
Bozuk Retro Oyun Ekipmanlarının Onarımı
Eski oyun ekipmanlarınıza onarım yapmayı mı düşünüyorsunuz?
Xbox, Nintendo Gamecube, Sega Dreamcast, Sony PlayStation, Commodore ve öncesindeki 1970’lerin oyun kabinleri (Space Invaders, Defender, vb.) gibi hemen hemen her sistem için internette büyük bir bilgi hazinesi bulabilirsiniz.
Bu sistemlerin her birinin kendi uzmanlar topluluğu vardır, bu yüzden ihtiyacınız olan yardıma mutlaka ulaşabilirsiniz.
Eski donanımınızı tekrar çalıştırmak ve kullanmak istiyorsanız, bu zaman alacaktır. Dolayısıyla, bu zamanı akıllıca kullanın; sorunları araştırın, düzeltin ve doğru kararı verin. Lehimleme becerilerinizin yeterli olmadığı şeyleri lehimlemeye kalkmayın (veya lehimlemeyi öğrenin). Eskilerine güvenmek yerine yeni bileşenler kullanın.
Basit İpuçları ve Projelerle Lehimlemeyi Öğrenin
İZLEYEREK ÖĞREN!
Sıcak demir ve erimiş metal düşüncesinden biraz korkuyor musunuz? Elektronikle çalışmaya başlamak istiyorsanız, lehim yapmayı öğrenmeniz gerekecektir. Uzman kişilerin tecrübelerinden yararlanmak en hızlı öğrenme yoludur.
Retro Oyun Ekipmanlarının Bakımı
Eski konsolları veya bilgisayarları kullanıyor olsanız da, tasarlandığı şekilde çalıştığını kontrol etmek için zaman ayırmalısınız. Hatırla:
- Konsolu temizleyin
- Anakartı ve bileşenleri kontrol edin
- Güç kaynağını değiştirin
- Oyun kollarının çalıştığından emin olun
Retro donanımınızda elinizden gelen yerleri kendiniz onarın. Gerekirse çipleri değiştirin. Lehim konusunda uzman değilseniz, bu işi bir uzmana bırakın.
Retro donanımınızı tamir etmeye henüz hazır değilsiniz ama, yine de retro oyun oynamak mı istiyorsunuz? Raspberry Pi ile retro oyunları nasıl oynayabileceğiniz ile ilgili yazımızı okuyabilirsiniz.
